Een jaar lang warmtepomp: installateurs zijn helemaal niet "te optimistisch"

 Vanavond was ik wat van mijn favoriete blogs aan het teruglezen. Zo ook de post van LuxeofZuinig: hij gaat overschakelen op een warmtepomp. Supergoed natuurlijk!

Maar uit de reacties blijkt wel dat niet iedereen hier iets van weet (logisch) of zelfs skeptisch is (zonder dat het duidelijk is of dit empirisch is, of napraten). Zelf heb ik alleen maar data van mijn eigen warmtepomp, uiteraard. En ik kan je verzekeren: de installateurs zijn juist aan de voorzichtige kant met het inschatten van het elektriciteitsverbruik en de COP.

Wat is die COP in vredesnaam?

Eerst nog even de korte uitleg over de COP: dit is de waarde van efficiëntie ofwel "Coefficient of Performance". Een warmtepomp werkt hetzelfde als een koelkast, en onttrekt warmte aan de buitenlucht (of een andere bron). Met 1 kilowatt elektrisch vermogen en een COP van 5 wordt er 5KW aan warmte geproduceerd in het systeem. Ontzettend efficiënt dus. Vooral als je bedenkt dat CV-ketels per definitie onder de 1 scoren, evenals elektrische kachels en IR-verwarming. 

De waarde van een warmtepomp geldt echter in specifieke gevallen. Doorgaans is het zo dat een systeem van bijvoorbeeld 8KW, een vermogen heeft om 8KW warmte te produceren, bij een buitentemperatuur van 7 graden en een afgiftetemperatuur van 35 graden. Als het kouder is buiten, of binnen een hogere temperatuur moet worden geleverd, neemt de COP (sterk) af. Vandaar het nadeel van traditionele radiatoren (hoge temperatuur) of lage temperaturen buiten (vooral rond de 0).
Let op dat een hoge COP niets zegt over het totale energieverbruik. Je kunt héél effectief verwarmen en al je warmte laten ontsnappen...

COP is doorgaans vrij conservatief

In tegenstelling tot wat ik lees in enkele reacties, zijn installateurs doorgaans vrij conservatief. Ze willen immers geen gedoe met hun klanten. Althans, dat is mijn ervaring.

Het afgelopen jaar (vanaf 1 februari 2024 t/m 31 januari 2025) was de COP van mijn warmtepomp 4,92. Exclusief tapwater: met tapwater is het 4,2.

Geen slechte waardes, en ik moet zeggen dat deze waardes vermoedelijk alleen maar zullen stijgen. In de eerste periode waren we nog aan het experimenteren. Inmiddels is de aanvoertemperatuur teruggebracht naar 29C en blijft het huis meer dan voldoende warm. 
Tapwater verwarmen doen we uitsluitend in de middag, wanneer de temperatuur doorgaans het hoogst is buiten.

Op basis van bovenstaande durf ik al te stellen dat de waardes van LuxeOfZuinig realistisch kunnen zijn, hoewel ik op veel lager temperatuur stook omdat ik overal vloerverwarming heb.
Daarentegen woon ik in een gebied waar het wel vriest in de winter, in tegenstelling tot iemand die een kleine (schatting) 120km naar het westen woont ten opzichte van mijn locatie. In februari 2012 was het op mijn locatie liefst 7 dagen kouder dan -7 ipv. 4 stuks verder naar het westen.

Wat dit jaar nog specifiek meetelt is de beroerde januari. Want zie je: kou is één ding...
Maar een nóg groter effect op je COP is vochtig weer bij temperaturen rond 0C. Omdat de warmtepomp energie uit de lucht trekt (warmte), bevriest het vocht in de lucht op de condensator, die daardoor regelmatig moet ontdooien.
Bij lagere temperaturen is er nauwelijks vocht in de lucht, en bij hogere temperaturen is er voldoende warmte aanwezig in de lucht om dit probleem überhaupt te voorkomen. Maar nu...wekenlang mistig en koud!

Conclusie (voorlopig): een COP van boven de 4 is zondermeer realistisch om mee te rekenen mits je vloerverwarming hebt in het koudere zuidoosten (en dus lage aanvoertemperatuur) of als je woont in het zachte westen.

(noot: gemeten over 2024 in zijn geheel, inclusief januari, was de COP 5.33. Echter, mijn warmtepomp is in die maand geplaatst en die maand is dus niet compleet).